Gün boyu durmadan koşar oynarız, hareket ederiz. Bisiklete binerken , hareket ederken, düşünürken, çalışırken enerji harcarız. Vücudumuz bu enerjiyi besinlerden karşılar.
Enerji, canlı organizmalardan besinlerin parçalanması sırasında oluşan iş görme kapasitesidir. Vücudumuzun etkinliklerini sürdürebilmesi için gerekli gerekli enerjiyi sağladıkları gıdalara besin denir.
İÇERİKLERİNE GÖRE BESİNLER
Besinler içeriklerine göre; protein, yağ, karbonhidrat, vitamin olarak 4 grupta incelenir. Vücudumuzun ihtiyacı olan su ve mineraller ayrı bir grup olarak değerlendirilir. Su ve mineraller bütün besinlerde bulunur. Yediğimiz besinlerin vücudumuz tarafından kullanımı farklıdır. Bazıları enerji, bazıları onarım için bazıları ise düzenleyici olarak kullanılır.
PROTEİNLER
Tüm hayvansal ürünler ve baklagiller proteince zengin yiyeceklerdir.
Et, süt, yumurta, bakla, fasulye, nohut çokça protein içerir.
Proteinlerin vücuttaki görevi yapım onarımıdır.
YAĞLAR
Yağlar ikiye ayrılır.
Hayvansal ve bitkisel yağlar.
Örnek : tereyağı, kuyruk yağı, iç yağlar hayvansal yağlardandır.
Zeytinyağı, ayçiçek yağı, fındık yağı gibi yağlar bitkisel yağlardır.
KARBONHİDRATLAR
Şekerli ürünlerde ve hamur işlerinde karbonhidrat bulunur.
Örnek: ekmek, çikolata, börek, simit, tatlı çeşitleri karbonhidrat içerir. Karbonhidratlar vücuda enerji sağlar.
VİTAMİNLER
A, B, C, D, E, K vitaminleri vücut için sürekli alınması gereken vitamin çeşitleridir.
VİTAMİN ÇEŞİTLERİ
Merhaba!
Ben A vitaminiyim.
Benim bulunduğum besinlerden her gün belirli miktarda yemelisiniz ve içmelisiniz.
Vücudunuzda benim eksikliğimde gözde gece körlüğü gibi önemli eksiklikler ortaya çıkar. Deride pullanma ve kuruma görülür. Ben büyüme, kemik ve diş gelişiminde çok önemliyimdir.
Yumurta, süt, karaciğer, böbrek, buğday, mantar, baklagiller, taze fasulye, domates, kereviz, havuç, fıstık ve cevizde bulunurum.
Merhaba!
Ben B vitaminiyim.
Tahıl, tahıl ürünleri, yumurta, süt ve süt ürünleri (peynir, yoğurt vb.), kırmızı et ve sebzelerin çoğunda bulunurum. Benim bulunduğum besinlerden belirli miktarda yemelisiniz ve içmelisiniz.
Merhaba!
Biz C vitaminleriyiz.
Bizim eksikliğimizde kas zayıflığı, romatizma, dolaşım sistemi rahatsızlıkları ve diş çürümeleri görülebilir.
Turunçgiller(portakal, limon, mandalina vb.), domates, çilek, maydanoz, lahana, patates, kuşburnu, böğürtlen ve koyu yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunuruz. Bizim bulunduğumuz besinleri de bolca tüketmelisiniz.
Merhaba!
Ben D vitaminiyim.
Özellikle çocuklar büyümek için benim bulunduğum yiyecekleri bolca yemeli ve içmelidir. Büyümenizi sağlayabilmek için güneş ışığına gereksinim duyarım.
Süt, yumurta, balık, balık yağı, tereyağı, sebzeler, karaciğer ve peynirde bol miktarda bulunurum.
Vücudunuzda benden yeterli miktarda yoksa raşitizm hastalığı, büyüme bozukluğu, diş çürümeleri ve diş eti hastalıkları ve ilerleyen yaşlarda kemiklerde şekil bozuklukları olabilir.
Merhaba!
Ben E vitaminiyim.
Benim bulunduğum besinleri de yemeyi unutmamalısınız.
Tahıl, tahıl ürünleri, yumurta, süt ve süt ürünleri, kırmızı et ve sebzelerin çoğunda bulunurum.
Merhaba!
Ben K vitaminiyim.
Ben de vücudunuz için gerekliyim. Kırmızı et, yeşil sebzeler, domates, karaciğer, mısır, muz, şeftali, çilek ve pirinçte bulunurum.
Benim eksikliğimde vücudunuzun bağışıklık sistemi zayıf düşer ve hastalıklara daha kolay yakalanırsınız. Kesikleriniz ve yaralarınız daha geç iyileşir. Vücudunuz daha erken yaşlanabilir.
ENERJİ VERİCİLER
Karbonhidratlar, yağlar ve proteinler bu grupta yer alır. Vücudumuz enerji üretmek için en önce karbonhidratları (ekmek,Makarna) kullanır.Sonra yağları(zeytinyağı, tereyağı ) en son olarak da proteinleri(et, süt,bakla) enerji kaynağı olarak değerlendirir.
YAPICI VE ONARICILAR
Proteinler, su ve madensel tuzlar bu grupta yer alır. Yapıcı ve onarıcı maddelerin en önemlisi proteinlerdir. Vücudumuzda meydana gelen büyüme, gelişme, kırık ve yaraların iyileşmesi proteinler sayesinde gerçekleşir.
DÜZENLEYİCİLER
Proteinler, su ve madensel tuzlar bu grupta yer alır. Yapıcı ve onarıcı maddelerin en önemlisi proteinlerdir. Vücudumuzda meydana gelen büyüme, gelişme, kırık ve yaraların iyileşmesi proteinler sayesinde gerçekleşir.
Dengeli beslenme, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu her türlü besinden yeterince almaktır. Sağlığımızı korumak, düzeltmek amacı ile uygulanan beslenme düzenine diyet denir.
1.Birey yaşına göre beslenmelidir. Çocuklar büyüklere göre daha çok enerji tüketirler.
2. Birey işine uygun beslenmelidir.Bir futbolcu ile masa başında çalışan farklı enerji tüketir.
3. Birey sağlık durumuna uygun beslemelidir.
4.Birey her besinden yeteri kadar almalıdır.
Besinler bizim olduğu kadar bir çok canlının da besin kaynağıdır. Mikrop dediğimiz; havada suda toprakta bolca bulunan bu canlılar besinlerimize çeşitli yollarla kolayca bulaşır. Bekletilen yiyecekler üzerinde bulunan mikroplar, kendilerine uygun ortam bulduğunda hızla çoğalır ve besinlerin bozulmasına neden olurlar. Bu besinleri yediğimizde hastalanırız.
Besinlerin saklanması sırasında çeşitli önlemler alınarak mikropların gelişmesi engellenebilir. Ortamın sıcaklığını ayarlama, dondurma, pastörize etme, kurutma, tuzlama, konserve yapma besinleri saklama yöntemlerinden bazılarıdır.
